HISTORIE ICT

 

J. de Ruiter

Februari 1999

 

 

< 0:
Ontwikkeling abacus (telraam; China, Japan).

 

1623:
Bouw eerste mechanische “rekenklok” door W. Schickard.

 

1642:
Mechanische rekenmachine (Pascaline) van B. Pascal, voor optellen en aftrekken.

 

1650:

Uitvinding rekenlineaal.

 

1673:

Rekenmachine van G.W. Leibniz, ook voor vermenigvuldigen en delen.

 

1674:

Publicatie binaire rekenkunde door G.W. Leibniz.

 

1804:
J.M. Jacquard vindt mechanisch weefgetouw met ponsgaten uit.

1822:
Ontwerp differentie-machine door C. Babbage (Engeland).

1833:
C. Babbage ontwerpt de ANALYTICAL ENGINE, een ponskaart-tabelleermachine, voor          bewerkingen op getallen; niet gebouwd.
Grondlegger eerste computer.
Uitwerking ponskaarten-idee door Augusta Ada.

1854:
Publicatie Boole-algebra.

1855:
Definitieve vorm differentie-machine.

1869:
Logische machine van W. Jevons, gebaseerd op Boole-algebra.

1879:
Eerste analoge rekenmachine van Lord Kelvin.

1890:
H. Hollerith verwerkt de 11^e Amerikaanse volkstelling met zijn Electric Tabulating Machine, gebaseerd op het ponsprincipe.

 

1924:
Oprichting IBM door Th. Watson.

 

1936:
Publicatie theoretisch model Turing-machine.

Ontwerp Z-1, binaire computer, gebaseerd op elektromagnetische relais, met drijvende komma en ponsbandbesturing, door K. Zuse.

1941:
Rekenmachines van K. Zuse t.b.v. de bouw van V2-raketten.

Z-3, eerste digitale computer, met ca. 2600 kantelrelais, warvan de helft voor geheugen, een

kwart voor de centrale verwerkingseenheid en een kwart voor besturing.

1944:
Ontcijfering van de ENIGMA codeermachine door A. Turing m.b.v. de COLOSSUS, een
programmeerbare elektronische rekenmachine van Turing en Newman.

Realisering van de MARK I, een elektro-mechanische rekenmachine met Hollerith-kaarten, door H. Aiken. In gebruik tot 1959.

 

1946:
Bouw van de ENIAC (Electronic Numerical Integrator and Calculator) , door J. Mauchly en J. Presper Eckert, Pennsylvania.
De eerste grote elektronische digitale rekenmachine, met 18.000 elektronenbuizen (lampen).

Introductie concept elektronische rekenmachine met inwendig opgeslagen programma’s, door J. von Neuman.
Uitvinding transistor door W. Shockley, J. Bardeen en W.H. Brattain, Bell Laboratories.

Formaat: suikerklontje. 8 jaar later: Nobelprijs.

1948:
SSEC, een der eerste computers van IBM, 250 maal sneller dan de MARK I.

1949:
Voltooiing EDSAC, de eerste werkende stored program rekenmachine, in Cambridge.

Voltooiing BINAC, de eerste inwendig geprogrammeerde elektronische digitale computer, door Eckert en Mauchly.

 

1950:
Ontwikkeling ringkern-geheugen door MIT.

1951: UNIVAC I (Philadelphia), de eerste commerciëel verkrijgbare buizencomputer, van Eckert en Mauchly.

1952:
IBM 701, de eerste inwendig geprogrammeerde IBM-computer, met magnetische banden i.p.v. ponskaarten.

Start ontwikkeling rekenautomaten in Nederland:

Voltooiing niet-elektronische rekenmachine, de ARRA I (Automatische Relais Rekenmachine

Amsterdam), door het Mathematisch Centrum (prof. A. van Wijngaarden). Heeft nooit gewerkt.

1953:
Bouw ARRA II, een elektronische rekenmachine, door het Math. Centrum.

Bouw PTERA (PTT Elektronisch Rekenapparaat) door Dr. Neher Laboratorium PTT.

1954:
IBM 650 uitgebracht.

Bouw eerste transistor-computer door Bell Laboratories.

Aanschaf FERTA (Fokkers Eerste Rekenmachine Type Arra), de buizencomputer van het Math. Centrum,  door Fokker; tot 1963 in gebruik.
Aanschaf van een Miracle (Ferranti) door Shell Nederland.

1956:
Aanschaf IBM 650 door de Heidemij, voor administratieve toepassingen.

Gevolg: van de 380 klerken voor de loonlijsten waren er direct al 250 overbodig.

Aanschaf IBM 704 door de KLM.

Aanschaf X-1 van Elektrologica door het CBS.

1957:
Introductie ZEBRA (Zeer Eenvoudig Binair Rekenapparaat), een verbeterde versie van de PTERA, door PTT. Bouwer: General Electric.

Introductie van FORTRAN (Formula Translator) door J. Backus (IBM).

1958:
Bouw SAGE, de zwaarste buizencomputer (113 ton), met de eerste real-time gegevensver-

werking.

Geboorte IC: J.S. Kilby (Texas Instruments) bouwt eerste chip (IC): twee transistoren in een blokje silicium.

1. Noyce ontwikkelt een etsprocedé.

Start planaire integratie transistoren en verbindingen tot elektronische schakeling: IC.

Opkomst computers op basis van transistoren.

Introductie van ALGOL (Algorithmic Language).

Ontwikkeling van LISP door J. McCarthy.

 

1960:
Start ontwikkeling COBOL (Common Business Oriented Language).

Heeft de weg naar zakelijke toepassingen geopend.

Standarisering: Grace Hopper (Murray), 1906-1992.

Overgang van magneettrommels naar ferrietkernen voor intern geheugen.

1963:
Ontwikkeling PDP-8/I, de eerste minicomputer gebaseerd op ic’s, door Digital Equipment.

Prijs: 27.000 dollar, een ongekend laag bedrag.

1964:
Start 360-mainframesfamilie van IBM, gebaseerd op ic’s.

Demo eerste BASIC-programma (Beginners All-purpose Symbolic Instruction Code), door

1. Kurtz en J. Kemeny.

Heeft de weg naar privé-toepassingen geopend.

Komst eerste supercomputer, de CDC 6600 van Control Data.

1965:
Opkomst van mainframes, gebaseerd op ic’s of chips (planaire integratie van transistoren en

verbindingen.

1966:
Oprichting van VOLMAC, het eerste Nederlandse softwarehouse, door J.J. van Oosterom en

J.C.L. Mol.

1968:
Introductie P1000 van Philips. Geen succes.

Introductie concept gestructureerd programmeren door E. Dijkstra.

1969:
Bouw ontwikkeltool door Bell Laboratories (K. Thompson en D. Ritchie), de basis voor het latere UNIX.

 

1970:
Ontwikkeling eerste chip door J. Kilby.

Publicatie relationele model database door E.F. Codd (IBM).

Start 370-mainframesfamilie van IBM.

1971:
Introductie Kenbak-I, de basis voor de eerste pc, door Kenbak Corporation.

Prijs: 750 dollar. Aantal verkochte exemplaren: 62 stuks.

Ontwikkeling eerste microprocessor (chip met alle kernfuncties computer erop), door T. Hoff

(Intel), de 4004, 4-bits, met 2250 transistoren en evenveel rekenkracht als de ENIAC..

Introductie van Pascal.

1973:
Ontwikkeling van het besturingssysteem CP/M (Control Program / Microcomputers) door

1. Kildall (Digital Research).

Verschijning eerste “zakjapanner, de HP-35).

1975:
Verschijning eerste zelfbouwcomputer Altair 8800, van MITS, met Intel 8080 microprocessor.

De pc is een feit geworden. Opkomst van de homecomputers, met microprocessor.

Oprichting van Microsoft door P. Allen en B. Gates.

1976:
Ontwikkeling van de APPLE I door S. Wozniak en S. Jobs, met Motorola 6502 processor.

Komst van UNIX.

1977:
Komst van de APPLE II.

Verschijning homecomputers (hobby-computers): Commodore, Tandy TRS-80 (met Z-80 chip).
Ontwikkeling van de VAX, een 32-bits minicomputer met virtueel geheugen, door DEC.

1978:
Publicatie standaard-Pascal door N. Wirth.

1979: Introductie eerste RDBMS (met SQL), door Oracle.

Ontwikkeling van VisiCalc door B. Frankston en D. Bricklin.

 

1980:
Opkomst van de pc, gebaseerd op de Intel 8088 processor.

Oprichting van Ashton-Tate, de bouwer van dBase.

1981:
Introductie van de IBM-pc met besturingssysteem MS-DOS van Microsoft en Intel 8088 micro-processor.

1982:
Introductie van WP.

Introductie eerste draagbare pc (IBM-comtatibrel) door Compaq.

1983:
Verschijning van Lotus 123 van J. Sachs en M. Kapor.

Komst Tulip-pc van Compudata (later Tulip).

1984:
Verschijning van de Apple Macintosh, met Motorola 68000 chip.

Introductie van de 80286 16-bits AT-pc van IBM.

Komst eerste Laserjet-printer van HP.

1987:
Introductie PS/2 pc’s van IBM met besturingssysteem OS/2 van Microsoft.

1988:
Komst 80386 processor.

Introductie AS/400 minicomputer door IBM

Introductie nieuwe generatie laptops.

1989:
 Komst 80486 processor.

 

1990:
Start 390-mainframesfamilie van IBM.

Opkomst CASE-tools.

1991:
Komst WINDOWS.

Introductie Pentium-processor van Intel.

1993:
Introductie van Windows-NT (32-bits besturingssysteem) door Microsoft.

Introductie client/server-architectuur.

1994:
Sterke opkomst van Internet.

1995:
Komst van WINDOWS 95.

**********************************************

1945 – 1958: elektronenbuizen

1958 – 1965: transistors

 

1965 – 1995: chips (ic’s)

1975 –         : microprocessors

 

1945 – 1960: slechts incidentele en beperkte toepassing

1960 –          : zakelijke toepassingen over een breed front

1995 –          : Internet ® communicatie, informatie

 

 

Literatuur
van Oost, Alberts, van den Ende, Lintsen: De opkomst van de informatietechnologie in Nederland,

Ten Hagen Stam, 1998, f 95.